Asik Syedপ্ৰথমে তিনি বছৰ পূৰ্বে ঘোষণা কৰা ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি ২০২০ (এন ই পি) বৰ্তমান ক্ৰমান্বয়ে উচ্চ শিক্ষাৰ শিক্ষানুষ্ঠানসমূহত কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। এন ই পিয়ে ২০২৩–২০২৪ শিক্ষাবৰ্ষত গাঁথনি, উচ্চ শিক্ষা, আৰু মাতৃভাষা গ্ৰহণৰ সংস্কাৰকে ধৰি কেইবাটাও সংস্কাৰ ৰূপায়ণ কৰিব।
এই নতুন কাৰ্যসূচীয়ে সকলো শিশুৱে প্ৰাক-বিদ্যালয়ৰ পৰা মাধ্যমিক পৰ্যায়লৈকে শিক্ষা লাভ কৰাটো নিশ্চিত কৰি সমগ্ৰ দেশতে পাঠ্যক্ৰম আৰু নিৰ্দেশনামূলক পদ্ধতিৰ ভিন্নতাৰ বাবে বাধাগ্ৰস্ত ভাৰতীয় শিক্ষা ব্যৱস্থাক আধুনিকীকৰণ কৰিব। এই কাৰ্যসূচীৰ জৰিয়তে চৰকাৰে আৰ্থ-সামাজিক ব্যৱধান বন্ধ কৰিব, ড্ৰপআউটৰ হাৰ নাইকিয়া কৰিব, আৰু শৈক্ষিক ফলাফল উন্নত কৰিব বুলি আশা কৰিছে।
NEP 2020 ৰ শীৰ্ষ ৫ টা বৈশিষ্ট্য
প্ৰৱেশ আৰু প্ৰস্থানৰ বাবে একাধিক বিকল্প
এন ই পিয়ে উচ্চ শিক্ষাৰ ছাত্ৰ-ছাত্ৰীৰ বাবে বিভিন্ন ধৰণৰ প্ৰৱেশ আৰু প্ৰস্থান পইণ্টৰ পৰামৰ্শ দিয়ে। দফাটোত কোৱা হৈছে যে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে যেতিয়াই বাছি লয় বা ইয়াক মূল্যৱান বুলি বিশ্বাস কৰে তেতিয়াই অধ্যয়ন বন্ধ কৰি ল’ব পাৰে আৰু ইয়াক পুনৰ তুলি ল’ব পাৰে।
৫+৩+৩+৪ গঠন
বৰ্তমানৰ ১০+২ বিদ্যালয়ৰ পাঠ্যক্ৰমৰ কাঠামোৰ ঠাইত ৩–৮, ৮–১১, ১১–১৪, আৰু ১৪–১৮ বছৰ বয়সক সামৰি লোৱা ৫+৩+৩+৪ৰ গাঁথনি ব্যৱহাৰ কৰা হ’ব। শিশুৰ প্ৰাক-বিদ্যালয় আৰু প্ৰাথমিক বিদ্যালয়ৰ বছৰবোৰ প্ৰথম পাঁচ বছৰৰ ভিতৰত পৰে, যিবোৰক গঠনমূলক বছৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। আগন্তুক তিনি বছৰ ধৰি চলিব পৰা প্ৰস্তুতিৰ পিছত আহিব মধ্যবিদ্যালয়। অন্তিম চাৰি বছৰলৈ বৃদ্ধি পাব মাধ্যমিক বিদ্যালয়।
মাতৃভাষাৰ ব্যৱহাৰ
এন ই পিয়ে নিৰ্দেশনাৰ মাধ্যম হিচাপে মাতৃভাষাক ব্যৱহাৰ কৰাত গুৰুত্ব আৰোপ কৰে। ই অৱশ্যে কাৰোবাক কোনো নিৰ্দিষ্ট ভাষা ক’বলৈ বাধ্য নকৰে। মাতৃভাষা ব্যৱহাৰ কৰিলে শিশুৰ শিক্ষাৰ ক্ষেত্ৰত অভিভাৱকৰ জড়িততাৰ প্ৰাদুৰ্ভাৱ অধিক হোৱাৰ আশা কৰা হয়।
বিশ্ববিদ্যালয়ৰ বাবে সাধাৰণ প্ৰৱেশ পৰীক্ষা
এন ই পিয়ে কেন্দ্ৰীয় বিশ্ববিদ্যালয় প্ৰৱেশ পৰীক্ষা (চি ইউ ই টি)ৰো আহ্বান জনাইছে, যাৰ ফলত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে স্নাতক আৰু স্নাতকোত্তৰ কাৰ্যসূচীৰ বাবে অসংখ্য বিশ্ববিদ্যালয়ত নামভৰ্তিৰ বাবে বিবেচনা কৰা এটা পৰীক্ষা দিব পাৰিব। ইয়াৰ উপৰিও ই তেওঁলোকৰ বিভিন্ন পৰীক্ষাত পৃথকে পৃথকে দেখা দিয়াৰ কষ্টৰ পৰাও ৰক্ষা পৰিব আৰু তেওঁলোকৰ সময়, শক্তি আৰু ধন ৰাহি কৰিব।
বহুবিষয়ক শিক্ষণ
নতুন নীতিয়ে জ্ঞানৰ সংহতি আৰু সততাক প্ৰসাৰিত কৰিবলৈ সকলো বিজ্ঞানতে আন্তঃশাখা শিক্ষাক এক বিস্তৃত কৌশল হিচাপে পৰামৰ্শ দিছে। আন্তঃশাখা আৰু সামগ্ৰিক শিক্ষণৰ জৰিয়তে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে বিজ্ঞান, প্ৰযুক্তি, গণিত, উদাৰ কলা, ভাষা, মানৱীয়, সমাজ বিজ্ঞান, পেছাদাৰী দক্ষতা, আৰু বৃত্তিমূলক দক্ষতাৰ পাঠ্যক্ৰম লাভ কৰিব পাৰে।
এন ই পি কিয়?
পাঠ্যক্ৰম, ব’ৰ্ড, আৰু ৰাজ্যৰ ভিন্নতা দূৰ কৰি এন ই পিৰ লক্ষ্য হৈছে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলক শিক্ষণ, সৃষ্টিশীলতা আৰু কৌতুহলক অগ্ৰাধিকাৰ দিয়াৰ লগতে এক ন্যায্য খেলপথাৰ প্ৰদান কৰা। ই জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান, ৰবটিক্স, আৰু উদ্যোগ ৪.০ প্ৰযুক্তিৰ প্ৰগ্ৰেম যোগ কৰি সময়ক প্ৰতিফলিত কৰিবলৈ পাঠদান আপডেট কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলাইছে।
পি এইচ ডি কাৰ্যসূচীৰ আগশাৰীৰ হিচাপে কাম কৰা এমফিল কাৰ্যসূচী আৰু অন্যান্য অসাৰ পাঠ্যক্ৰমসমূহো এন ই পিয়ে আঁতৰাই পেলাইছে।
এতিয়া চাৰি বছৰীয়া সংহত পাঠ্যক্ৰমৰ জৰিয়তে শিক্ষক নিযুক্তি দিয়াৰ বাবে নীতিয়ে গুণগত শিক্ষক নিযুক্তি আৰু প্ৰশিক্ষণৰ ওপৰতো প্ৰবল গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছে।
ছাত্ৰ-ছাত্ৰী, শিক্ষক, আৰু প্ৰতিষ্ঠানৰ ওপৰত ইয়াৰ প্ৰভাৱ পৰিবনে?
• ছাত্ৰ-ছাত্ৰী: এন ই পিয়ে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলৰ বাবে অত্যন্ত সহায়ক হ’ব কাৰণ ই বিষয়বস্তুৰ বুজাবুজি আৰু বাস্তৱ জগতৰ পৰিস্থিতিত ইয়াৰ প্ৰয়োগক উৎসাহিত কৰিব। নতুন নীতিৰ জৰিয়তে ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকলে তেওঁলোকৰ
আন্তঃশাখা, সৃষ্টিশীল, আৰু সমালোচনাত্মক চিন্তাৰ ক্ষমতা উন্নত কৰিব। নীতি কাৰ্যকৰী কৰাৰ চূড়ান্ত হিতাধিকাৰী হ’ব ছাত্ৰ-ছাত্ৰীসকল।
• শিক্ষক: এন ই পিয়ে শিক্ষক প্ৰস্তুতি কাৰ্যসূচীত পৰিৱৰ্তন বিচাৰিছে আৰু নিৰ্দেশনা কেনেকৈ প্ৰদান কৰা হয় তাৰ পৰিৱৰ্তন কৰিব। “অনুসন্ধান-ভিত্তিক আৰু আলোচনা-ভিত্তিক পদ্ধতি”ক উৎসাহিত কৰিবলৈ আৰু ছাত্ৰ-
ছাত্ৰীৰ নিয়োজিততা বৃদ্ধি কৰিবলৈ শিক্ষকসকলে তেওঁলোকৰ কৌশল আৰু পাঠদান পদ্ধতিসমূহ খাপ খুৱাব লাগিব।
• প্ৰতিষ্ঠানসমূহঃ দেশৰ কেইবাখনো শিক্ষানুষ্ঠানে আগবঢ়োৱা ‘অৰ্হতা’ৰ লগতে বৰ্তমান শিক্ষাক সমৰ্থন কৰা আন্তঃগাঁথনিকো এন ই পিয়ে প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰে। নতুন পদ্ধতিলৈ পৰিৱৰ্তন হ’বলৈ হ’লে প্ৰতিষ্ঠানসমূহে
উল্লেখযোগ্য পৰিৱৰ্তন সাধন কৰিব লাগিব।
এন ই পি কেতিয়া কাৰ্যকৰী হ’ব?
ইতিমধ্যে গৰিষ্ঠসংখ্যক ৰাজ্যই আংশিকভাৱে বা সম্পূৰ্ণৰূপে ৰাষ্ট্ৰীয় শিক্ষা নীতি গ্ৰহণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে। কিন্তু তামিলনাডু, কেৰালা, কৰ্ণাটককে ধৰি কিছুমান বিৰোধী শাসিত ৰাজ্যই কাৰ্যকৰীকৰণ পিছুৱাই দি প্ৰতিৰোধৰ কণ্ঠস্বৰ প্ৰকাশ কৰিছে।
অহা শিক্ষাবৰ্ষৰ পৰা এন ই পি বন্ধ কৰিব বুলি ঘোষণা কৰা প্ৰথমখন ৰাজ্য কৰ্ণাটক। কেৰালাই অৱশ্যে এতিয়াও এই নীতিৰ প্ৰয়োজনীয়তা প্ৰণয়ন কৰা নাই।
কমন ইউনিভাৰ্চিটি এণ্ট্ৰেন্স টেষ্ট (CUET) বৰ্তমান কেইবাখনো ডাঙৰ প্ৰতিষ্ঠানে উচ্চ শিক্ষাৰ কাৰ্যসূচীত ছাত্ৰ-ছাত্ৰীক নামভৰ্তিৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰি আছে।
ৰাজ্যসমূহে এন ই পিক অসন্মত কৰিব পাৰিবনে?
শিক্ষা সমান্তৰাল তালিকাৰ এটা বিষয়, কেন্দ্ৰই প্ৰস্তুত কৰা নীতিসমূহ সম্পূৰ্ণৰূপে বা আংশিকভাৱে অনুমোদন কৰিব নে নকৰে সেইটো সিদ্ধান্ত ল’বলৈ স্বাধীন।
সংসদ আৰু ৰাজ্যিক বিধানসভা দুয়োটাৰে শিক্ষাকে ধৰি কেইবাটাও বিষয়ৰ সৈতে জড়িত আইন প্ৰণয়নৰ কৰ্তৃত্ব আছে। ৰাজ্যসমূহেও নিজাকৈ পাঠ্যপুথি আৰু পাঠ্যক্ৰম তৈয়াৰ কৰাৰ স্বাধীনতা আছে।
Asik Syed
Izaz Ahmed
Neha Baruah
Madhurjya